Wmo voorzieningen onder druk
Hoe gaat het nu met de Wmo?
Lees de 7 Wmo-weetjes van november hieronder:
- Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG): WMO voorzieningen onder druk
- Van Rijn niet eens met wethouders
- Rechter benadrukt keuzevrijheid voor pgb in Wmo
- Mantelzorger heeft plezier in zijn taak, maar…
- Hoe gaat het nu met het keukentafelgesprek?
- Problemen Wmo en jeugdwet duren voort
- De toegang tot de langdurige zorg verloopt nog steeds stroef
WMO VOORZIENINGEN ONDER DRUK
Naast de door ambtenaren geconstateerde knelpunten (zie het ‘3D-onderzoek’ onder ambtenaren), voorziet de VNG op een aantal andere terreinen eveneens risico’s, zoals het budget, de trekkingsrechten en de zorg voor een aantal specifieke zeer kwetsbare groepen.
De Jeugdwet
‘De Jeugdwet is voor veel gemeenten nog nieuw en de veranderingen zijn het grootst ten opzichte van de andere decentralisaties. Gemeenten hebben hier bovendien te maken met een relatief groot aantal regionaal en landelijk werkende instellingen. Het heeft tijd nodig voor we elkaar op de juiste manier hebben gevonden’,
Trekkingsrecht
‘Het trekkingsrecht is overdreven complex en centralistisch georganiseerd en daar hebben cliënten, zorgverleners en gemeenten heel veel last van.’ Mensen met een persoonsgebonden budget (pgb) kunnen het aan hen door de gemeente toegekende zorgbudget alleen via de SVB aanspreken. De invoering van dit trekkingsrecht, bedoeld om fraude tegen te gaan, heeft dit jaar veel ellende bij met name pgb-houders opgeleverd. Zij kregen te laat of geen geld waardoor hun zorg in het gedrang kwam.
Zorgmijders
Komend jaar moeten gemeenten en zorgaanbieders verder volop aan de bak voor de meest kwetsbare groepen, zoals zorgmijders, GGZ-cliënten en mensen met een licht verstandelijke beperking. Deze groepen melden zich niet snel bij gemeenten of hulpverleners en geringe drempels als eigen bijdragen kunnen al reden zijn om af te haken.
Pijn eerlijk verdelen
De door de ambtenaren genoemde zorgen over te krappe budgetten onderschrijft de VNG. ‘De bezuinigingen in het sociaal domein zijn fors: er is al bijna een miljard euro gekort en dat loopt de komende jaren nog verder op. Gemeenten verwachten dat ze zelf geld bij moeten leggen, ten koste van andere voorzieningen. Het kabinet verkondigt dat het voor iedereen beter wordt door de decentralisaties, maar een miljard euro bezuinigen kan niet zonder dat inwoners er iets van merken.’
Vernieuwing in 2016
2016 wordt het jaar van de transformatie, stelt de VNG. ‘Dat betekent dat er vooral veel kansen zijn om het echt anders te doen, om ontschot te werken en van daaruit op een slimme manier maatwerk te leveren aan onze inwoners.
Van Rijn niet eens met wethouders
De zorgen van veel wethouders over te krappe budgetten voor de Wmo 2015 en de Jeugdzorg en de kritiek op de verdeelmodellen die in de ogen van veel wethouders niet kloppen, deelt staatssecretaris Martin van Rijn (VWS) niet. ‘De discussie of er geld genoeg is voor de zorg is van alle tijden en zal van alle tijden zijn.’
‘Ik snap best dat in deze fase van de strijd wethouders daar enorm mee worstelen. We moeten met elkaar de tijd nemen om te kijken hoe het zich allemaal ontwikkelt. Als we er in slagen om preventiever – aan de voorkant – te werken, dan kunnen we aan de achterkant kosten besparen en zijn we nog beter voor de mensen bezig ook.’
Rechter benadrukt keuzevrijheid voor PGB in Wmo
Een vrije keuze voor het pgb in de Wmo is een wettelijk recht. Daarover heeft de rechter op 30 oktober uitspraak gedaan. Per Saldo vindt het heel belangrijk dat die vrije keuze er is en dat nu duidelijk is dat gemeenten dat keuzerecht niet mogen inperken. Budgethouders die vinden dat hun gemeente hierin onvoldoende meewerkt, kunnen dit dan ook naar voren brengen.
De rechter heeft de verslagen van de debatten in de Tweede Kamer erop nageslagen. Daaruit blijkt volgens de rechter dat zowel regering als parlement in de nieuwe Wmo een volledige vrijheid willen bieden als het gaat om de keuze tussen zorg in natura en een pgb. De beperkende maatregelen die de 12 gemeenten in Groningen voor ogen hadden, zijn dus niet geoorloofd.
Mantelzorger heeft plezier in zijn taak, maar…
Een ruime meerderheid van de mensen die burenhulp, mantelzorg of vrijwilligerswerk verrichten, beleeft daar voldoening en plezier aan. Wel geeft zestig procent van de mantelzorgers en vrijwilligers aan dat er onvoldoende mensen zijn om hun taken mee te delen. En bijna veertig procent van de mantelzorgers ervaart gezondheidsklachten door het mantelzorgen. Verder zegt een derde van de mantelzorgers dat de afstemming met de professionele hulp niet naar wens verloopt.
Hoe gaat het nu met het keukentafelgesprek?
1600 deelnemers aan de raadpleging hebben het afgelopen jaar een gesprek gehad met de gemeente over ondersteuning vanuit de Wmo. Veel van deze mensen zijn over het contact met de gemeente niet tevreden. 36% is ontevreden over de deskundigheid van degenen die namens de gemeente het gesprek voert. 41% is van mening dat de uitkomst uitgaat van onrealistische (extra) ondersteuning vanuit het eigen netwerk. 57% wist niet dat er gebruik gemaakt kan worden van onafhankelijke cliëntondersteuning. Verder vinden veel deelnemers ook dat de informatievoorziening over procedures en eigen betalingen onvoldoende is geweest.
PROBLEMEN WMO EN JEUGDWET DUREN VOORT
Naar verwachting zullen de tarieven en budgetten in de Wmo en Jeugdwet voor 2016 opnieuw lager uitvallen. Ook is er een hogere administratieve inzet van het personeel ten opzichte van 2014. Dit meldt de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN).
De administratieve belasting is op het gebied van gegevensuitwisseling, facturatie en declaratie verbeterd. Aan de andere kant was er veel extra administratieve inzet nodig tot zelfs een verdubbeling ervan in vergelijking met 2014.
Daarnaast worden lagere budgetten verwacht voor zowel Wmo als Jeugdwet die ontoereikend zullen zijn voor zowel bestaande cliënten als nieuwe cliënten.
Nog steeds is er bij de gemeenten onvoldoende kennis over de doelgroep, waardoor een indicatie op maat niet goed kan worden gegeven.
De toegang tot de langdurige zorg verloopt stroef
De toegang tot de langdurige zorg verloopt nog steeds stroef. De koepelorganisaties van patiënten en cliënten in de zorg kregen in het derde kwartaal zo’n 10.800 meldingen over de toegang tot de langdurige zorg.
Veel mensen die bij gemeente, zorgverzekeraar of zorgkantoor aankloppen voor zorg, hulp en ondersteuning ervaren wachttijden en gebrekkige communicatie. De meldingen laten volgens de betrokken organisaties zien “dat verbeteringen in de informatie en bejegening, een versterking van de positie van de cliënt en een verbetering van de uitvoering en het toezicht nodig zijn”.
Zij roepen de verantwoordelijke uitvoerders op om snel de toegang tot zorg en ondersteuning en de uitvoering op orde te hebben, omdat het overgangsrecht in de langdurige zorg binnenkort afloopt.
